یکی از روش های آبیاری زمین های کشاورزی و مزارع, آبیاری بارانی است. در این روش با استفاده از تجهیزاتی مخصوصی آب را با فشار زیاد از مه پاش های مخصوص به شکل قطره های باران به بیرون هدایت می کند, زمین های کشاورزی و مزارع را آبیاری می کنند.
کاربردهای آبیاری بارانی چیست؟
کاربرد این روش آبیاری به صورت زیر است:
- آبیاری زمین ها و مزارع کشاورزی
- جمع آوری پساب شهری و صنعتی از تصفیه خانه ها
- پخش پساب های جمع آوری شده در زمین های زراعی
- پخش کود های شیمیایی که نیاز به حل شدن در آب دارند
- جلوگیری از یخ زدگی گیاهان
- مرطوب نگه داشتن عمق کمی از زمین برای کمک به بیرون آمدن بذر از خاک
مزایا و معایب آبیاری بارانی
این روش نیز مانند تمامی روش های دیگر دارای مزایا و معایبی است که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت:
مزایا
- صرفه جویی در مصرف آب و استفاده حداکثری از آن
- استفاده بهینه از سطح زیر کشت
- پخش آسان سم و کود در مزرعه
- سبب کاهش آفات در مزارع می شود
- سبب افزایش محصول می شود
معایب
- مهم ترین عیب این روش, در ابتدا برای راه اندازی این سیستم نیاز به سرمایه زیادی است.
- به دلیل آن که در این روش رطوبت هوا بالا می رود, امکان بروز بیماری های قارچی بیشتر می شود.
- در مناطق بادی, هدر رفت یا تلفات آبی زیاد می شود.
اجزای سیستم آبیاری بارانی کدامند؟
به طور خلاصه در ادامه اجزای سیستم آبیاری بارانی را معرفی خواهیم کرد:
- پمپ فشار قوی: مهم ترین و اصلی ترین جز یک سیستم آبیاری بارانی
- لوله اصلی: برای انتقال آب از پمپ به مزرعه
- لوله های نیمه اصلی: برای ایجاد انشعاب از لوله اصلی
- لوله عمودی: لوله ی منشعب شده از لوله اصلی جهت انتقال آب به سطح زمین
- لوله لاترال: انشعاب از لوله اصلی جهت آبرسانی مزرعه
- انواع آبپاش ها
پمپ فشار قوی
کار این پمپ تامین فشار سیستم است که به سه دسته متقاوت تقسیم می شود:
- سیستم آبیاری با فشار زیاد ( فشار آب حدودا ۸ تا ۱۰ بار )
- سیستم آبیاری با فشار متوسط ( فشار آب حدودا ۳ تا ۵ بار )
- سیستم آبیاری با فشار کم ( فشار آب حدودا ۱ تا ۲ بار )
هر چقدر که پمپ فشار, آب بیشتری را انتقال دهد برای این کار انرژی بیشتری نیاز دارد, بنابراین به لحاظ قیمت نسبت به سایر پمپ های فشار قیمت بالاتری دارد.
معمولا پمپ فشار کم به دلیل هزینه کمتری که دارد طرفداران بیشتری دارد.
توجه داشته باشید که فقط زمانی که محل منبع آبی که استفاده می کنید بالاتر از مزرعه باشد, برای تامین نیرو از پمپ فشار استفاده می شود.
ولی معمولا در مزارع برای تامین آب از پمپ استفاده می کنند.
کاربرد لوله اصلی
- معمولا کمتر جابه جا می شوند.
- به جز در سیستم های آبیاری متحرک خطی در همه سیستم های ابیاری بارانی به کاربرده می شود.
- معمولا در زیر زمین قرار می گیرند.
- می توان انشعابات اصلی دیگری از آن گرفت.
البته لوله اصلی می تواند انشعابات کوچتری نیز داشته باشد که به آن ها لوله نیمه اصلی گویند.
تفاوت لوله اصلی و لوله نیمه اصلی چیست؟
خب همانطور که از نامش پیداست, لوله اصلی وظیفه آبرسانی مزارع را بر عهده دارد ولی لوله نیمه اصلی به قسمتی از کارهای مزرعه مربوط می شود.
لوله عمودی
این لوله وظیفه انتقال آب از زیر زمین به سطح زمین را دارد. این لوله به لوله اصلی در زیر زمین متصل می شود و آب را به سطح زمین منتقل می کند.
برای قطع و وصل جریان آب در ابتدای لوله ها یک شیرفلکه بسته می شود.
لوله لاترال
در آبیاری بارانی از لوله لاترال برای توزیع آب در سطح مزرعه استفاده می شود. این لوله ها که در سطح زمین قرار دارند از لوله های اصلی انشعاب می گیرند.
یکی از مهم ترین مسائل در طراحی سیستم آبیاری بارانی محل قرار گیری لوله های لاترال در سطح زمین است.
تعداد لوله های لاترال مورد نیاز در سیستم های آبیاری مختلف:
- ماشین های متحرک دورانی: یک لوله لاترال
- آبیاری ماشینی خطی: یک لوله لاترال
- آبیاری ماشین های لوله ای خطی: یک لوله لاترال
- آبیاری کلاسیک متحرک: دو یا چند لوله لاترال
انواع آبپاش
کاری که آبپاش ها انجام می دهند آن است که آب را از لوله های فرعی دریافت می کنند و به شکل قطره های باران به بیرون می دهند. اجزای اصلی آبپاش ها به صورت زیر است:
· پایه آبپاش riser
- نازل nozzle
آنچه که باعث ایجاد تفاوت در آبپاش ها می شود, نازل است. در اصل این نازل است که تعیین می کند آب در نهایت به چه شکلی تبدیل شود.