کشاورزی از مهم ترین فعالیت های انسان به شمار می رود و برای افزایش باروری محصولات از انواع روش های آبیاری استفاده می شود.
خشکی زیاد و یا رطوبت بیش از حد خاک برای گیاهان مشکل ساز می شود از این رو برای کنترل این موضوع از روش های آبیاری سطحی و آبیاری تحت فشار استفاده می کنند.
در آبیاری سطحی نیروی جاذبه زمین اب را در زمین کشاورزی توزیع می نماید اما در روش های تحت فشار از پمپ و لوله و اب پاش برای آبیاری گیاهان استفاده می شود.
بیشتر بدانید: تایمر ابیاری قطره ای چیست ؟
انواع روش های آبیاری زیر سطحی
به طور کلی می توان این مدل از انواع آبیاری را به سه دسته زیر تقسیم نمود.
- آبیاری کرتی
- آبیاری نواری
- آبیاری جویچه ای
از مزیت های این سیستم می توان به عدم نیاز به سیستم های پیچیده آبیاری و حتی انرژی دانست که از این جهت این روش به سرمایه اولیه بالایی نیاز ندارد.
همان طور که گفته شد این شیوه با نیرو جاذبه زمین کار می کند از این رو اگر شیب زمین زیاد باشد باید آن زمین را هم سطح نمود که این مرحله هزینه های جانبی را افزایش می دهد.
این شیوه آبیاری مناسب زمین هایی با خاک های سبک نمی باشد.
برای آبیاری سطحی به دبی زیادی نیاز است و از طرفی اتلاف آب برای ابیاری با این سیستم زیاد است.
حال که با مزایا و معایب این شیوه آشنا شدید به توضیح مختصری درباره روش های آبیاری تحت فشار می پردازیم.
انواع روش های آبیاری تحت فشار
شیوه های نوین آبیاری به دو روش ابیاری قطره ای و ابیاری بارانی تقسیم می شوند.
در روش آبیاری بارانی، قطرات آب به صورت باران از آب پاش ها بر روی گیاهان می پاشد. در این سیستم کل زمین کشاورزی مرطوب می شود.
در شیوه آبیاری قطره ای ذرات آب توسط نازل ها بر روی خاک پخش می شوند. در این شیوه آبیاری فقط اطراف ریشه گیاه آبیاری می شود از این جهت بسیار از هدر رفتن اب جلو گیری می نماید.
در سیستم قطره ای فشار کمتری نسبت به روش های بارانی نیاز است و علاوه بر آن تفاوت های دیگری بین این دو روش وجود دارد. که می توانید از تجهیزات آبیاری قطره ای آب نیرو نیز استفاده کنید
مزیت های آبیاری تحت فشار
از این سیستم برای کنترل دمای هوا در سرما و یا گرمای شدید استفاده می شود.
و همچنین امکان آبیاری زمین های شیب دار که امکان آبیاری سطحی وجود ندارد را فراهم می کند.
در ادامه به مزیت های این روش می پردازیم.
بازدهی بالا آبیاری
افزایش کیفیت محصولات و میزان تولید
یکنواختی توزیع آب
قابلیت پخش سم و کود
کاهش نیاز به نیروی انسانی
انواع روش‌های آبیاری بارانی
قسمت های مختلف سیستم آبیاری بارانی از پمپ ها، لوله ها و آب پاش‌ها تشکیل می شود.
این سیستم بر اساس کاربرد های کشاورزی و قابل حمل بودن یا نبودن آن ها و موارد دیگر دسته بندی می شوند.
مثلا در یکی از این سیستم ها به دو دسته کلاسیک و مکانیزه تقسیم می شوند.
آبیاری بارانی کلاسیک به شیوه هایی اطلاق می‌شود که در آن آب پاش‌ها و لوله ها را نیرو انسانی جا به جا می نماید.
اما جا به جایی آب پاش‌ها و لوله ها در روش آبیاری بارانی مکانیزه به وسیله انرژی انجام می‌شود. از این رو نیاز به نیرو انسانی در این سیستم کمتر و راحتی کار بیشتر می شود.
آبیاری بارانی کلاسیک و مکانیزه
شیوه های مختلف کلاسیک شامل موارد زیر می شود.
- متحرک
- نیمه متحرک
- ثابت با آبپاش‌های متحرک
- کاملاً ثابت
- شلنگی با قرقره
سیستم بارانی مکانیزه برای زمین های بزرگ و یکپارچه مناسب است. و تجهیزات استفاده شده در آن از روش کلاسیک دشوار تر می باشد.
انواع سیستم آبیاری بارانی مکانیزه به شیوه های زیر تقسیم می شود.
- سیستم های آبیاری لوله چرخدار
- سیستم های آبیاری ارّابه ای
- سیستم های آبیاری لینیر
- سیستم های آبیاری سنترپیوت
انواع روش‌های آبیاری قطره‌ای
قسمت های سیستم آبیاری قطره ای متشکل از ایستگاه پمپاژ، تجهیزات تصفیه آب، مخزن کود و سم، لوله های اصلی و جانبی و قطره‌چکان ها یا گسیلنده ها می باشد.
روش های آبیاری قطره ای را در گروه های زیر قرار می گیرند.
آبیاری قطره‌ای
آبیاری اسپری
آبیاری بابلر
آبیاری زیرسطحی