بحران کم آبی در سراسر جهان به خصوص ایران که در منطقه ای نیمه خشک قرار دارد باعث به وجود آمدن چالش های بسیاری شده است. این چالش ها بشر را وادار به ابداع روش های نوین مصرف آب کرده و بدین ترتیب مصرف بی رویه ی آب کاهش پیدا خواهد کرد. بخش کشاورزی بیش ترین سهم را در مصرف آب دارد و می توان گفت نزدیک به ۹۰ درصد آب کشور را مصرف می کند. همچنین بیشترین میزان اسراف و اتلاف منابع آبی کشور مربوط به این بخش می باشد.
روش های آبیاری نوین موجب رعایت الگوی صحیح مصرف شده و از استفاده بی مورد و اشتباه آب جلوگیری خواهد کرد. آبیاری نوین به معنی آبرسانی به زمین کشاورزی و باغ به واسطه ی تجهیزات و وسایل تحت فشار و به دو روش بارانی و قطره ای است. با آبیاری بارانی و آبیاری قطره ای میانگین بازده آب بین ۷۰ تا ۹۰ درصد می باشد و این در حالی است که میانگین بازده آب با استفاده از روش های سنتی کشاورزی بین ۳۵ الی ۴۰ درصد است.
پس با بکارگیری روش های آبیاری نوین در میزان مصرف آب ۱۰ الی ۳۰ درصد صرفه جویی خواهد شد. اجرای روش های نوین آبیاری نه تنها باعث افزایش بهره وری در منابع آب و خاک می شود بلکه از مهاجرت بی مورد روستاییان به شهر ها جلوگیری خواهد کرد. انواع روش های نوین آبیاری شامل آبیاری کم فشار، آبیاری قطره ای، آبیاری تیپ، تشکی و زیر سطحی می باشد.
آبیاری کم فشار چیست؟
آبیاری کم فشار، یکی از انواع روش های آبیاری نوین است که در آن با استفاده از لوله های موجود در زمین های کشاورزی آبیاری انجام می شود. در آبیاری کم فشار آب به صورت تدریجی و بدون استفاده از پمپ و قطره چکان در پای گیاه ریخته می شود. لوله هایی که در این روش مورد استفاده قرار می گیرد از جنس پلی اتیلن بوده و بسیار مقاوم است و نیازی به تعویض ندارد.
در این روش به تجهیزاتی مثل لوله ی دریچه دار، دریچه، سه راهی، چهار راهی، پانچ، گیره انتهایی، اتصالات و بست های فلزی نیاز است. استفاده از این سیستم جهت آبیاری در مناطقی که آب و خاک شوری داشته و گیاهان به آبیاری غرقابی نیاز دارند بسیار مناسب می باشد. در این روش کشاورز می تواند با کمترین میزان مصرف آب بهترین محصول را در تناژ بالا تولید کند.
مزایای آبیاری به روش کم فشار
آبیاری کم فشار مزایای فراوانی دارد که در این بخش به آن ها می پردازیم. استفاده از این روش، هزینه های اولیه را کاهش می دهد و امکان آبیاری در زمین های ناهموار و شیب دار را فراهم می کند. همچنین با این روش دیگر نیازی به استفاده از تعداد بالای نیروی انسانی نیست و کار ها با نیروی کم هم انجام می شود. برخلاف روش آبیاری قطره ای که با مشکل گرفتگی قطره چکان ها رو به رو بودیم، در این روش به جهت عدم استفاده از قطره چکان دیگر این مشکل وجود ندارد. این روش، در تمام زمین های کشاورزی بزرگ و کوچک قابل اجرا می باشد و متراژ زمین تاثیری در روند آبیاری با روش کم فشار ندارد.
همچنین عدم نیاز به پمپ در آبیاری کم فشار موجب کاهش خطر برق گرفتگی و کاهش هزینه ی برق شده است. این نوع آبیاری، بسیار مناسب مناطق کم آب و خشک بوده و جهت اجرای آن به تکنیک خاصی نیاز نیست و توسط خود کشاورز به راحتی انجام می شود. علاوه بر پایین بودن هزینه های اولیه، هزینه های نگهداری و تعمیر نیز بسیار پایین است. لوله هایی که در این سیستم استفاده می شود، مقاوم بوده و عمر طولانی دارد و حداقل تا ۵۰ سال می توان از آن ها استفاده کرد.
استفاده از روش های آبیاری نوین و به خصوص آبیاری کم فشار موجب کاهش علف های هرز شده و محصول نهایی بسیار باکیفیت خواهد بود.
سیستم آبیاری نوین با نوار تیپ
آبیاری با نوار تیپ از جمله روش های آبیاری نوین بوده و در دهه های اخیر استفاده از آن افزایش پیدا کرده است. در این روش از نوار تیپ برای آبیاری استفاده می شود که دارای مجرای اصلی و کانال زیگزاگ می باشد. کانال زیگزاگ یا پلاک برای کاهش فشار و جدا کردن ذرات معلق از آب تعبیه شده است. این روش هم مزایای فراوانی دارد که مهم ترین آن توزیع یکنواخت آب و رشد یکسان گیاهان است.
همچنین میزان هدر رفت آب کاهش پیدا کرده و رشد علف های هرز کم می شود. نوار های تیپ از خیس شدن شاخه و برگ گیاهان جلوگیری کرده و مانع بیمار شدن گیاه می شوند. علاوه بر این نوار ها به آسانی نصب می شوند و پس از اتمام کار هم به راحتی قابل جمع آوری هستند. رنگ سیاه نوار تیپ مانع رشد جلبک ها شده و جنس تفلون شیار داخلی از چسبیدن ذرات در داخل نوار جلوگیری می کند.