آبیاری تحت فشار روش نوینی برای آبیاری است . در این آب با فشار بالا روی سطح زمین پخش می شود. در این مقاله شما را با انواع آبیاری های تحت فشار و مزایا و معایب آن ها و همین طور تجهیزات آبیاری قطره ای آشنا می کنیم.
انواع آبیاری تحت فشار
در حالت کلی این سیستم آبیاری در در نوع آبیاری بارانی و آبیاری قطره شناخته می شود که در ادامه مطلب به توضیح هر یک آن ها می پردازیم.
آبیاری بارانی چیست ؟
این سیستم یکی از حالت های آبیاری تحت فشار است که در آن آب با فشار در لوله ها حرکت می کند و از طریق سوراخ های روی نازل همانند باران پاشیده می شود و به آبیاری کل سطح می پردازد.
این شیوه پس از پیشرفت در اتصال راحت و سریع لوله ها، با توجه به تولید لوله هایی با وزن کمتر رونق یافت به طوری که اکنون جزء روش های نوین و کارآمد آبیاری در دنیا محسوب می شود.
در این سیستم سرعت پاشش آب کمتر یا مساوی نفوذ پذیری خاک است و به محض پاشش قطرات آب روی سطح خاک سریع جذب می شوند در صورتی که اگر این سرعت بیش از حد گفته شده باشد و آب فرصت نفوذ درخاک را پیدا نکند شروع به حرکت کرده وروان آب ایجاد می کند.
با توجه به نکته گفته شده این روش برای آبیاری در زمین های کشاورزی شیب دار یا مرزعه هایی با خاک سبک و سنگین مناسب است.
سیستم آبیاری بارانی به روش های زیر قابل انجام است.
- آبیاری بارانی ثابت
- آبیاری بارانی نیمه ثابت
- آبیاری بارانی با جابجایی متفاوت
آبیاری قطره ای چیست ؟
این روش آبیاری مدل دیگری از آبیاری تحت فشار است که در آن آب روی سطح خاک یا زیر آن به طور خیلی ملایم پخش می شود.
در این نوع آبیاری، قطرات آب می توانند به طور پیوسته و یا جدا جدا و یا به صورت اسپری با فشار کم توسط قطره چکان های موجود بر لوله ها پاشیده شوند.
شیوه های مختلف اجرای آبیاری قطره ای در یکی از دسته های زیر جای دارند.
- آبیاری قطره ای دریپ
- آبیاری قطره ای زیر سطحی
- آبیاری قطره ای آب فشانی
- آبیاری قطره ای بابلر
مناسب ترین روش آبیاری تحت فشار برای مناطقی با آب شور کدام است ؟
در پاسخ به این سوال باید به موارد زیر توجه داشت:
فاصله گذاری در سیستم آبیاری قطره ای کم است و همواره اطراف ریشه خیس می ماند. از این جهت مواد غذایی و معدنی از جمله نمک خاک اطراف ریشه رقیق می شود که در شیوه آبیاری قطره ای این مشکل حل می شود.
در شیوه های دیگر آبیاری با توجه به فواصل دیر به دیر آبیاری، خاک نسبتا خشک و مملو از نمک است و آب شور در این حالت جذب گیاه شده و این حجم از نمک منجر به آسیب رسیدن به گیاهان می شود.
همان طور که گفته شد در روش آبیاری قطره ای آب بر روی سطح خاک پخش می شود در حالی که در روش آبیاری تحت فشار بارانی آب روی گیاهان پاشیده می شود و در صورت شور بودن آب، ممکن است یون های سدیم و کلر موجب سوختگی برگ گیاهان و صدمه زدن به آن ها شوند.
با توجه به نکات گفته شده آبیاری قطره ای برای این شرایط انتخاب مناسبی است. البته در صورت قرار گرفتن قطره چکان ها در مکان نا درست ممکن است نمک به سمت ریشه ها رفته و موجب صدمه رسیدن به گیاه شود.
مزایا و معایب آبیاری تحت فشار
در این قسمت به طور خلاصه به مواردی از مزیت ها و مضرات آبیاری تحت فشار می پردازیم.
فواید استفاده از این روش به شرح زیر می باشد :
- مناسب برای زمین های نا هماهنگ به دلیل یکنواختی پخش آب روی کل منطقه
- امکان آبیاری اتوماتیک و نیاز کمتر به نیرو انسانی
- ایجاد تغییرات مناسب آب و هوایی با این روش
- قابلیت پخش سم و کود علاوه بر آبیاری
از معایب این سیستم می توان موارد زیر را نام برد :
- هزینه زیاد در مرحله راه اندازی، تعمیر و نگهداری
- محدودیت استفاده در برخی شرایط جغرافیایی و برخی زمین های کشاورزی
- تاثیر مستقیم نوسانات آب و برق بر روی عملکرد این نوع سیستم ها